جلد 26، شماره 3 - ( 11-1402 )
جلد 26 شماره 3 صفحات 163-146 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hasanzadeh S, Babaei M. Exploratory factor analysis of the questionnaire on socio-economic factors affecting traffic accidents. jha 2024; 26 (3) :146-163
URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-4430-fa.html
URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-4430-fa.html
حسن زاده شیلا، بابائی مجید. تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه فاکتورهای اجتماعی -اقتصادی مؤثر بر تصادفات رانندگی. فصلنامه مدیریت سلامت. 1402; 26 (3) :146-163
شیلا حسن زاده1 
، مجید بابائی 2
، مجید بابائی 2
1- کارشناسی ارشد آمار زیستی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه
2- استادیار، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه & استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه ،babaei.m@umsu.ac.ir
2- استادیار، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه & استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه ،
چکیده: (436 مشاهده)
مقدمه: امروزه تصادفات یکی از مشکلات قابل توجه بهداشت عمومی در جهان بهویژه در ایران است. هدف از انجام این مطالعه تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) پرسشنامه فاکتورهای اجتماعی-اقتصادی مؤثر بر تصادفات رانندگان مصدوم استان آذربایجان غربی بود.
روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بوده و جامعه آماری آن شامل 310 نفر از رانندگانی بود که در سال 1399 دچار حادثه ترافیکی شده و به دنبال آن بستری شده بودند. این پژوهش که به صورت تمامشماری انجام گرفت، مراحل ششگانه تحلیل عاملی اکتشافی (شناسایی متغیرها، شاخصهای تبیینکننده موضوع، کنترل تناسب داده ها، تعیین روش و تعداد عواملی که باید استخراج کرد، انتخاب روش دوران عوامل، تفسیر و نامگذاری عوامل و محاسبه امتیازات عاملی) و تصمیمات تحلیلی را مطرح و توصیههایی را برای دستیابی به نتایج مطلوب، ارائه میکند. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS25 تحلیل شد.
یافته ها: با توجه به آزمونهایKMO و بارتلت به ترتیب همبستگی و کفایت حجم نمونه نشان داد که شاخصها توانایی عاملشدن را دارند. با استفاده از روش تحلیل حداکثر درستنمایی و روش چرخش عاملها دو عامل با مقدار ویژه بیشتر از یک یافت شد که نمودار سنگریزه هم آن دو عامل را تأیید کرد. نتایج تحقیق در مجموع 64/24 درصد از واریانس تمامی متغیرها را تبیین میکند. از چرخش عاملی واریماکس نیز برای شناسایی گویهها استفاده شد. این عاملها عوامل مستقیم و غیرمستقیم بودند، که بر وقوع تصادفات تأثیر داشتند. علاوهبراین، ضریب آلفای کرونباخ (0/84= آلفا) نشان دهنده اعتبار و صحت نتایج فوق بود.
نتیجه‌گیری: نتایج نشاندهنده اعتبار سازههای این پرسشنامه بوده و میتوان آن را در پژوهشهای مربوط به حیطه ترافیک، ارتقای شغلی و افزایش درآمد، ارتقای ایمنی خودرو، آموزش و بهداشت عمومی به‌کار برد.
روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بوده و جامعه آماری آن شامل 310 نفر از رانندگانی بود که در سال 1399 دچار حادثه ترافیکی شده و به دنبال آن بستری شده بودند. این پژوهش که به صورت تمامشماری انجام گرفت، مراحل ششگانه تحلیل عاملی اکتشافی (شناسایی متغیرها، شاخصهای تبیینکننده موضوع، کنترل تناسب داده ها، تعیین روش و تعداد عواملی که باید استخراج کرد، انتخاب روش دوران عوامل، تفسیر و نامگذاری عوامل و محاسبه امتیازات عاملی) و تصمیمات تحلیلی را مطرح و توصیههایی را برای دستیابی به نتایج مطلوب، ارائه میکند. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS25 تحلیل شد.
یافته ها: با توجه به آزمونهایKMO و بارتلت به ترتیب همبستگی و کفایت حجم نمونه نشان داد که شاخصها توانایی عاملشدن را دارند. با استفاده از روش تحلیل حداکثر درستنمایی و روش چرخش عاملها دو عامل با مقدار ویژه بیشتر از یک یافت شد که نمودار سنگریزه هم آن دو عامل را تأیید کرد. نتایج تحقیق در مجموع 64/24 درصد از واریانس تمامی متغیرها را تبیین میکند. از چرخش عاملی واریماکس نیز برای شناسایی گویهها استفاده شد. این عاملها عوامل مستقیم و غیرمستقیم بودند، که بر وقوع تصادفات تأثیر داشتند. علاوهبراین، ضریب آلفای کرونباخ (0/84= آلفا) نشان دهنده اعتبار و صحت نتایج فوق بود.
نتیجه‌گیری: نتایج نشاندهنده اعتبار سازههای این پرسشنامه بوده و میتوان آن را در پژوهشهای مربوط به حیطه ترافیک، ارتقای شغلی و افزایش درآمد، ارتقای ایمنی خودرو، آموزش و بهداشت عمومی به‌کار برد.
نوع مقاله: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اقتصاد سلامت
دریافت: 1402/3/29 | پذیرش: 1402/6/28 | انتشار: 1403/5/24
دریافت: 1402/3/29 | پذیرش: 1402/6/28 | انتشار: 1403/5/24
فهرست منابع
1. Hassen A, Godesso A, Abebe L, Girma E. Risky driving behaviors for road traffic accident among drivers in Mekele city, Northern Ethiopia. BMC Res Notes, 2011;4(1):1-6 . doi: 10.1186/1756-0500-4-535. [DOI:10.1186/1756-0500-4-535]
2. Allock A, Agnihotri AK, Sulakshana S, Goorah DG. Fatal road traffic accidents in Mauritius (2006-2011)-A retrospective study. AMR, 2016;3(1):32-8. doi: 10.4314/ambr.v3i1.5 . [DOI:10.4314/ambr.v3i1.5]
3. Najafi F, Beheshti MH, Teimori E, Choupani A, Teimori GH. Investigation of the accidents recorded in units affiliated with Torbat Heydariyeh University of Medical Sciences, Iran. JOHE. 2017;6(1):56-60. doi: 10.18869/acadpub.johe.6.1.56. [DOI:10.18869/acadpub.johe.6.1.56]
4. Soodejani M, Shirani Faradonbeh R, Hashemi S, Zahedi A, Dehghani A. Epidemiology of accidents and injuries in the city of Lordegan in 2012: A short report. JRUMS. 2015;13(9):917-22 .Available from: http://journal.rums.ac.ir/article-1-2101-fa.html. [In Persian]
5. Seyedhasani SN, Momeni J, Moradi G, Sarmadi M. Epidemiological study of fatal road traffic accidents in Mashhad city from 2011 to 2016. JSRC. 2019;1(2):70-87. Available from: http://jsrc.thums.ac.ir/article-1-30-en.html. [In Persian]
6. Babaei M, Hasanzadeh Sh, Pirnejad H, Mohebbi I, Hoseini R, Niazkhani Z. Socioeconomic status and severity of traffic accident injuries: A cross-sectional study. IJOH. 2022;19(1):380-92. doi: 10.52547/ioh.19.1.380 [DOI:10.52547/ioh.19.1.380]
7. Laflamme L, Diderichsen F. Social differences in traffic injury risks in childhood and youth-a literature review and a research agenda. Inj Prev. 2000;6(4):293-8. doi: 10.1136/ip.6.4.293 [DOI:10.1136/ip.6.4.293]
8. Sehat M, Naieni KH, Asadi-Lari M, Foroushani AR, Malek-Afzali H. Socioeconomic status and incidence of traffic accidents in metropolitan Tehran: A population-based study. Int J Prev Med. 2012;3(3):181-190. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3309632/?report=classic.
9. Ravera S, van Rein N, De Gier JJ, de Jong‐van den Berg LT. Road traffic accidents and psychotropic medication use in the Netherlands: A case-control study. Br J Clin Pharmacol. 2011;72(3):505-13. doi: 10.1111/j.1365-2125.2011.03994.x [DOI:10.1111/j.1365-2125.2011.03994.x]
10. Thompson J, Baldock MRJ, Mathias J, Wundersitz LN. An examination of the environmental, driver and vehicle factors associated with the serious and fatal crashes of older rural drivers. Accid Anal Prev. 2013;50:768-75. doi: 10.1016/j.aap.2012.06.028 [DOI:10.1016/j.aap.2012.06.028]
11. Marin S, Pourasghar F, Moghisi A, Samadirad B, Haddadi M, Khorasani‑Zavareh D, et al. Development and psychometric evaluation of data collection tools for Iranian integrated road traffic injury registry: Registrar-station data collection tool. Arch Trauma Res. 2019;8(3):170-6.doi: 10.4103/atr.atr_40_18 [DOI:10.4103/atr.atr_40_18]
12. Sanguansat P. Principal component analysis: BoD-Books on Demand. IntechOpen. London, UK. 2012. [DOI:10.5772/2340]
13. Motevalian SA, Asadi-Lari M, Rahimi H, Eftekhar M, editors. Validation of a persian version of motorcycle rider behavior questionnaire. Ann Adv Automot Med. 201: 55:91-98. . Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3256814/
14. Varmazyar S, Mortazavi SB, Arghami SH, Hajizadeh E. Determination of the validity and reliability of bus drivers' behaviour questionnaire in Tehran in 2012: exploratory and confirmatory factor analysis. JRUMS. 2014;13(3):235-48. Available from: http://journal.rums.ac.ir/article-1-1858-en.html. [In Persian]
15. Pirasteh A HA. Exploratory factor analysis of questionnaires of psychosocial factors affecting physical activity among Iranian adolescent girls. MJIRI. 2009;26(4):474-85.Available from: http://jmciri.ir/article-1-1279-en.html. [In Persian]
16. Mishra B, Sinha ND, Sukhla S. Sinha after severe trauma: which pre-hospital score is the most accurate? Medicina (Kaunas). 2016;47(1):14-8. doi: 10.3390/medicina59050952. [DOI:10.3390/medicina59050952]
17. Hailemariam A, Adanu E, Churchill SA, Smyth R. Gender gaps in the severity of road traffic accidents. Technical Report. 2020; 2-28.Available from: . https://sid.ir/paper/1120609/en.
18. Bakhtiyari M, Soori H. Epidemiology of traffic crashes outcomes and related factors. Safty Prom Injury Preve. 2013;1(3):150-9. doi: 10.1186/s13104-020-05366-x. [In Persian] [DOI:10.1186/s13104-020-05366-x]
19. Reddy NB, Hanumantha PM, Reddy NN, Reddy CS. An epidemiological study on pattern of thoraco-abdominal injuries sustained in fatal road traffic accidents of Bangalore: Autopsy-based study. J Emerg Trauma Shock. 2014;7(2):116-20. doi: 10.4103/0974-2700.130882 [DOI:10.4103/0974-2700.130882]
20. Taamneh M. Investigating the role of socio-economic factors in comprehension of traffic signs using decision tree algorithm. J Safety Res. 2018;66:121-9.doi: 10.1016/j.jsr.2018.06.002 [DOI:10.1016/j.jsr.2018.06.002]
21. Babaie M. The effect of health indicators and macroeconomic variables on the level of life expectancy: Comparison of developing and developed countries with the panel data approach. Studies in Medical Sciences. 2020;31(7):568-75.: Avaiable from: https://umj.umsu.ac.ir/article-1-5282-en.html. [In Persian]
22. Soares LS, Sousa DACMd, Machado ALG, Silva GRFd. Caracterização das vítimas de traumas por acidente com motocicleta internadas em um hospital público.UERJ.2015;23(1):115-21. [DOI:10.12957/reuerj.2015.15599]
23. Rasouli R SD, Shafizadegrossi R. The influence of human factors on the occurrence of traffic accidents. Road research studies. 2015;12(4):103-24. Avaiable from: https://www.magiran.com/paper/1446618. [In Persian]
24. Khanlari P, Khosravipour M, Abdi H, Rahmani R, Gharagozlou F. Factors affecting traffic accidents in kermanshah city taxi drivers-focusing on the role of fatigue and sleep Quality. JOHE. 2022;9(3):143-52.doi: 10.52547/johe.9.3.143. [In Persian] [DOI:10.52547/johe.9.3.143]
25. Chaney S, Fogarty GJ, editors. The influence of fatigue and mood on cognitive failures. In 44th Australian Psychological Annual Conference (APS 2009) 2009 Jan 1 (Vol. 30).
26. Zadeh N, Farshad N, Khosravi Y, Gholami P, Zare G. The survey of relationship between occupational cognitive failures and safety performance among bus drivers. JOH. 2014;10(6). Avaiable from: magiran.com/p1272233. [In Persian]
27. Rasooli R, Garousi S. Impact of Human Factors on Driving Accidents. Rahvar Journal. 2015;4(12):103-24. doi: [DOI:10.22037/meipm.v6i4.25497. [In Persian]]
28. Sagar R, Mehta M, Chugh G. Road rage: An exploratory study on aggressive driving experience on Indian roads. Int J Soc Psychiatry. 2013;59(4):407-12.doi: 10.1177/0020764011431547 [DOI:10.1177/0020764011431547]
29. Robb G, Sultana S, Ameratunga S, Jackson R. A systematic review of epidemiological studies investigating risk factors for work-related road traffic crashes and injuries. Inj Prev. 2008;14(1):51-8. doi: 10.1136/ip.2007.016766 [DOI:10.1136/ip.2007.016766]
30. Nishitani Y. Alcohol and traffic accidents in Japan. IATSS research. 2019;43(2):79-83. [DOI:10.1016/j.iatssr.2019.06.002]
31. Hamnett HJ, Ilett M, Izzati F, Smith SS, Watson KH. Toxicological findings in driver and motorcyclist fatalities in Scotland 2012-2015. Forensic Sci Int. 2017;274:22-6. doi: 10.1016/j.forsciint.2016.12.034 [DOI:10.1016/j.forsciint.2016.12.034]
32. Hasanzadeh Sh, Asgharijafarabadi M, Sadeghi-Bazargani H. A hybrid of structural equation modeling and artificial neural networks to predict motorcyclists' injuries: A conceptual model in a case-control study. Iran J Public Health. 2020;49(11):2194- 2204. doi: 10.18502/ijph.v49i11.4738 [DOI:10.18502/ijph.v49i11.4738]
33. Torkamannejad Sabzevari J, Khanjani N, Molaei Tajkooh A, Nabipour AR, Sullman MJ. Seat belt use among car drivers in Iranian Safe Communities: An observational study. Traffic Inj Prev. 2016;17(2):134-41. doi: 10.1080/15389588.2015.1052138 [DOI:10.1080/15389588.2015.1052138]
34. Chang L-Y, Chien J-T. Analysis of driver injury severity in truck-involved accidents using a non-parametric classification tree model. Saf. Sci. 2013;51(1):17-22. doi:10.1016/j.ssci.2012.06.017 [DOI:10.1016/j.ssci.2012.06.017]
35. Mohamed MG, Saunier N, Miranda-Moreno LF, Ukkusuri SV. A clustering regression approach: A comprehensive injury severity analysis of pedestrian-vehicle crashes in New York, US and Montreal, Canada. Saf. Sci. 2013;54:27-37. doi: org/10.1016/j.ssci.2012.11.001 [DOI:10.1016/j.ssci.2012.11.001]
36. Roy S, Hawlader MDH, Nabi MH, Chakraborty PA, Zaman S, Alam MM. Patterns of injuries and injury severity among hospitalized road traffic injury (RTI) patients in Bangladesh. Heliyon. 2021;7(3):1-8. doi: 10.1016/j.heliyon.2021.e06440 [DOI:10.1016/j.heliyon.2021.e06440]
37. Babaei M, Hasanzadeh Sh, Rezaei S, Alirezazadeh Sadaghiani D, Sheikhy-Chaman M. The impact of the COVID-19 pandemic on the tax revenues of West Azerbaijan Province. Payavard Salamat. 2023;17(2):134-44. Avaiable from: http://payavard.tums.ac.ir/article-1-7377-en.html. [In Persian] [DOI:10.34172/jhad.92359]
38. Corazza MV, Musso A, Finikopoulos K, Sgarra V. An analysis on health care costs due to accidents involving powered two wheelers to increase road safety. TRPRO. 2016;14:323-32.doi:10.1016/j.trpro.2016.05.026 [DOI:10.1016/j.trpro.2016.05.026]
39. Babaei M, Pashaei M, Yousefi Y, Sheikhy-Chaman M, Hoseini R. Investigating performance indicators of hospitals in West Azerbaijan province, Iran in 2019. Payesh (Health Monitor). 2023;22(1):19-28.doi: 10.52547/payesh.22.1.19. [In Persian] [DOI:10.52547/payesh.22.1.19]
40. Hung KK, Kifley A, Brown K, Jagnoor J, Craig A, Gabbe B, et al. Impacts of injury severity on long-term outcomes following motor vehicle crashes. BMC Public Health. 2021;21(1):1-13. doi: 10.1186/s12889-021-10638-7 [DOI:10.1186/s12889-021-10638-7]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
