جلد 22، شماره 1 - ( 1-1398 )                   جلد 22 شماره 1 صفحات 11-9 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Zare_Farashnandi F, Hashemian M. The Necessity of Master’s Degree in Clinical Librarianship. jha 2019; 22 (1) :9-11
URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-2851-fa.html
زارع فراشبندی فیروزه، هاشمیان محمدرضا. ضرورت ایجاد رشته کتابداری بالینی در مقطع کارشناسی ارشد. فصلنامه مدیریت سلامت. 1398; 22 (1) :9-11

URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-2851-fa.html


1- دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات در امور سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
2- دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات در امور سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان ، mr.hashemian553@gmail.com
چکیده:   (4561 مشاهده)
مقدمه: یکی از اصیل‌ترین وظایف مراکز آموزش نیروی انسانی، ارائه آموزش‌های متناسب با نیازهای بازار کار است. [1] بررسی نوشتارهای حوزه کتابداری عام در ایران بیانگر آن است که صاحب‏نظران، برنامه­های آموزشی این حوزه را به دلیل پیروی درس‌ها از پارادایم سنتی و نسبتاً منسوخ کتابخانه، کم‌توجهی به آموزش مهارت­های مورد نیاز در جامعه­ی اطلاعاتی نوین، وجود درس­های کم ارتباط یا غیرتخصصی، استفاده نکردن از واژگان مناسب، ضعف در ارائه محتوای درس­ها و عدم همگامی با تحولات فن‌آوری ناکارآمد دانسته و خواستار بازنگری در سرفصل­ها شده­اند. [2]
یکی از مشکلات گرایش پزشکی این رشته علاوه بر مشکلات ذکر شده، همپوشانی و مشابهت بیش از 60 درصد سرفصل­های هر سه مقطع آن با سرفصل­ گرایش­های غیرپزشکی رشته است که جای تأمل بسیار دارد. [3] بنابراین، لازم است جنبه بالینی و پزشکی این گرایش با راهکارهایی همچون افزودن مباحث پزشکی و استفاده ترکیبی از مدرسان کتابداری و بالینی تقویت شود تا این رشته بر گرایش پزشکی خود تمرکز بیشتری کرده و بخش خدمات آن به جامعه پزشکی و بیماران برجسته­تر شود. تنها در این صورت است که نیاز به آن در نظام سلامت ایجاد یا تقویت خواهد شد و در غیر این صورت محکوم به حذف بوده و جای خود را به رشته­های دانشگاهی جدیدتر خواهد داد. [1]
بدین منظور پیشنهاد می­شود که گرایش یا رشته جدیدی با عنوان کتابداری بالینی در مقطع کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی بنا به دلایل و ضرورت‌های زیر ایجاد شود:
  1. اهمیت ارائه خدمات کتابداری بالینی به جامعه پزشکی: این خدمات می‌تواند برای گروه‌های هدفی چون تیم درمان، بیمار، خانواده بیمار و نظام کلی سلامت باشد و تنها افراد دارای آموزش و تجربه لازم قادر به ایفای این نقش می‌باشند. [4]
  2. اهمیت بازنگری برنامه­های درسی در نظام آموزش عالی: پایش و بازنگری برنامهریزی درسی به طور نظام‌مند می‌تواند سبب بهبود فرآیند آموزش و در نتیجه افزایش مهارت‌های نیروی انسانی، هماهنگی با بازار کار و نیازهای زمانی و مقطعی جامعه، هماهنگی با تحولات و پارادایم‌های علمی و ایجاد روحیه خلاق و تفکر انتقادی شود. [3]
  3. مطابقت با اسناد بالادستی و سیاست‌های کلی وزارت بهداشت در خصوص بسته‌های تحول و نوآوری در آموزش پزشکی: می‌توان براساس دو بسته از بسته­های مذکور بحث ضرورت ایجاد گرایش یا رشته کتابداری بالینی را تبیین نمود. این دو بسته عبارتند از بسته "آموزش پاسخگو و عدالت محور" و بسته " توسعه راهبردی، هدفمند و مأموریت‌گرای برنامه‌های آموزش عالی سلامت" که بر بازنگری و تدوین برنامه‌های آموزشی متناسب با نیازهای کشور تأکید می‌کنند. [5]
  4. فقدان برنامه آموزشی رسمی و غیررسمی برای کتابداری بالینی در کشور: در حال حاضر کارگاه‌های آموزشی محدودی در حوزه کتابداری بالینی توسط وزارت بهداشت برگزار شده است. اما، ایجاد جایگاه قانونی و رسمی برای کتابداری بالینی نیازمند برنامه آموزشی رسمی و مشخصی است که توانمندی‌های تخصصی لازم را در افراد ایجاد کند.
نتیجه‌گیری
با توجه به مواردی که مطرح شد، می‌توان در یک جمع­بندی چنین نتیجه گرفت که یکی از مباحث جدید در حوزه اطلاعات بالینی، بحث کتابدار بالینی است که به صورت موفق در برخی کشورها اجرا شده و براساس مطالعات انجام شده، از سوی متخصصین بالینی نیز پذیرفته شده است. بر اساس این مطالعات، کتابدار بالینی نیازمند کسب دانش و مهارت‌هایی از قبیل آشنایی با مباحث پایه بالینی، پزشکی مبتنی بر شواهد، آمار و اپیدمیولوژی، بازیابی اطلاعات بالینی، و ارزیابی نقادانه شواهد از طریق آموزش و تجربه است. از آنجایی که نظام آموزش عالی و سیاست‌های وزارت بهداشت در حوزه آموزش پزشکی نیز بر تدوین و بازنگری در برنامه‌های آموزشی مبتنی بر نیازهای جامعه تأکید دارد و تاکنون برای ایفای نقش یا شغل کتابدار بالینی در ایران برنامه‌ریزی اصولی، مدون و رسمی‌ صورت نگرفته است، یکی از راه‌های مؤثر در تربیت این افراد در کنار آموزش ضمن خدمت برای دانش­آموختگان قبلی این رشته، می­تواند ایجاد رشته یا گرایش کتابداری بالینی در مقطع کارشناسی ارشد برای دانشجویان جدیدالورود باشد.
 
واژه‌های کلیدی: کتابداری بالینی، ایجاد رشته
متن کامل [PDF 580 kb]   (1460 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشي |
دریافت: 1397/8/9 | پذیرش: 1398/7/2 | انتشار: 1398/7/2

فهرست منابع
1. Zare-Farashbandi F, Vahab R, Amini F. Struggle for Survival: Elimination or Survival of Librarianship and Medical Information Sciences. Health Inf Manage. 2018; 15(2): 50-2. [In Persian]
2. Heidari GR. Library and Information Science Education in Iran: Barriers and Solutions. Library and Information Science Quarterly. 2011; 54(2):71-105. [In Persian]
3. Zare-Farashbandi F., Daei A. A comparative study of the Master of Science curriculum of medical library and information science with similar curriculums in Iran. Librarianship and Information Sciences studies 2018; 25: 253-276. [In Persian]
4. Brettle A., Maden M., Payne C. the impact of clinical librarian services on patients and health care organizations. Health information and libraries journal. 2016; 33: 100-120. [DOI:10.1111/hir.12136]
5. Development and innovation packages in medical education based on the higher education program of health. Tehran: Ministry of Health, treatment and medical education: 2015.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مدیریت سلامت می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Health Administration

Designed & Developed by : Yektaweb