جلد 28، شماره 2 - ( 6-1404 )
جلد 28 شماره 2 صفحات 37-22 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mosavi S, Moeeni S, Moeeni M, Davoodi S M R. Economic analysis of students' preferences for specialty choice: a case study on dentistry. jha 2025; 28 (2) :22-37
URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-4552-fa.html
URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-4552-fa.html
موسوی شادی، معینی شهرام، معینی مریم، داودی سید محمدرضا. تحلیل اقتصادی ترجیح دانشجویان برای انتخاب دوره‌های تخصصی دندان‌پزشکی: مطالعه موردی. فصلنامه مدیریت سلامت. 1404; 28 (2) :22-37
شادی موسوی1 
، شهرام معینی2 ، مریم معینی3 ، سید محمدرضا داودی4
، شهرام معینی2 ، مریم معینی3 ، سید محمدرضا داودی4
1- گروه اقتصاد، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران.
2- گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. ،sh.moeeni@ase.ui.ac.ir
3- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
4- گروه مدیریت، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران.
2- گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. ،
3- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
4- گروه مدیریت، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران.
چکیده: (150 مشاهده)
مقدمه: تخصصهای متنوع دندان‌پزشکی نقشی مهم در ارتقاء سلامت دهان و دندان دارند. به دلیل اهمیت بازار کار دندان‌پزشکی، پژوهش حاضر به بررسی عوامل مرتبط با انتخاب رشتههای تخصص توسط دانشجویان دندان‌پزشکی عمومی پرداخت.
روش‌ها: مطالعه حاضر یک پیمایش مقطعی است. ۳۰۱ دانشجو دندان‌پزشکی شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان و دانشگاه خوراسگان در سال ۱۴۰۰ به پرسشنامه پاسخ دادند. پرسشنامه بر اساس دستورالعمل مطالعه‌های انتخاب گسسته مبتنی بر طراحی تجربی تهیه شد. مؤلفه‌‌های مرتبط با ترجیح دانشجویان بر اساس نتایج مطالعه های قبلی، مصاحبه با اساتید و دانشجویان دوره رزیدنتی استخراج شدند. مجموعه‌‌های انتخاب طراحی شده شامل دو گزینه جایگزین بود و مشارکت‌کنندگان از بین دو گزینه جایگزین هر مجموعه انتخاب، یکی را انتخاب می‌کردند. از مدلسازی انتخاب گسسته و رگرسیون‌های لاجیت شرطی برای تحلیل دادهها و نرم‌افزار Stata14 برای تحلیل دادهها استفاده شد.
یافته‌ها: اعتبار اجتماعی و درآمد خوب(Coefficient=1/181)، نداشتن دوره رزیدنتی بسیار دشوار(Coefficient=0/21)، طولانی نبودن دوره رزیدنتی(Coefficient=0/159)، استرس شغلی کم (Coefficient=0/52)یا متوسط(Coefficient=0/47) به شکل معنی‌داری احتمال انتخاب دوره تخصص را بالاتر می‌برد. وجود شهریه تحصیلی احتمال انتخاب رشته تخصص دندان‌پزشکی را کاهش می‌دهد(Coefficient=0/29). در‌مقابل، علاقمندی به رشته تخصص، احتمال انتخاب آن را به شرط ثبات سایر شرایط، افزایش می‌دهد(Coefficient=1/02).
نتیجه‌گیری: دانشجویان دندان‌پزشکی عمومی مؤلفه‌‌های مختلفی مانند درآمد و اعتبار اجتماعی، دوره رزیدنتی آسان‌تر و کوتاه‌‌تر و استرس شغلی کمتر، شهریه کمتر و علاقمندی شخصی را برای انتخاب رشته تخصصی مدنظر قرار می‌دهند. برای سیاست‌گذاری بهینه برای تخصیص استعداد‌ها بین رشتههای مختلف تخصصی دندان‌پزشکی به خصوص رشتههای پژوهشی و پیشگیرانه و تخصصهای بالینی کمتر مورد استقبال ، باید مشوق‌های مالی و غیر‌مالی مدنظر قرار گیرد.
روش‌ها: مطالعه حاضر یک پیمایش مقطعی است. ۳۰۱ دانشجو دندان‌پزشکی شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان و دانشگاه خوراسگان در سال ۱۴۰۰ به پرسشنامه پاسخ دادند. پرسشنامه بر اساس دستورالعمل مطالعه‌های انتخاب گسسته مبتنی بر طراحی تجربی تهیه شد. مؤلفه‌‌های مرتبط با ترجیح دانشجویان بر اساس نتایج مطالعه های قبلی، مصاحبه با اساتید و دانشجویان دوره رزیدنتی استخراج شدند. مجموعه‌‌های انتخاب طراحی شده شامل دو گزینه جایگزین بود و مشارکت‌کنندگان از بین دو گزینه جایگزین هر مجموعه انتخاب، یکی را انتخاب می‌کردند. از مدلسازی انتخاب گسسته و رگرسیون‌های لاجیت شرطی برای تحلیل دادهها و نرم‌افزار Stata14 برای تحلیل دادهها استفاده شد.
یافته‌ها: اعتبار اجتماعی و درآمد خوب(Coefficient=1/181)، نداشتن دوره رزیدنتی بسیار دشوار(Coefficient=0/21)، طولانی نبودن دوره رزیدنتی(Coefficient=0/159)، استرس شغلی کم (Coefficient=0/52)یا متوسط(Coefficient=0/47) به شکل معنی‌داری احتمال انتخاب دوره تخصص را بالاتر می‌برد. وجود شهریه تحصیلی احتمال انتخاب رشته تخصص دندان‌پزشکی را کاهش می‌دهد(Coefficient=0/29). در‌مقابل، علاقمندی به رشته تخصص، احتمال انتخاب آن را به شرط ثبات سایر شرایط، افزایش می‌دهد(Coefficient=1/02).
نتیجه‌گیری: دانشجویان دندان‌پزشکی عمومی مؤلفه‌‌های مختلفی مانند درآمد و اعتبار اجتماعی، دوره رزیدنتی آسان‌تر و کوتاه‌‌تر و استرس شغلی کمتر، شهریه کمتر و علاقمندی شخصی را برای انتخاب رشته تخصصی مدنظر قرار می‌دهند. برای سیاست‌گذاری بهینه برای تخصیص استعداد‌ها بین رشتههای مختلف تخصصی دندان‌پزشکی به خصوص رشتههای پژوهشی و پیشگیرانه و تخصصهای بالینی کمتر مورد استقبال ، باید مشوق‌های مالی و غیر‌مالی مدنظر قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: ارزش‌گذاری اقتصادی، ترجیحات اظهار شده، انتخاب شغل، مدلسازی انتخاب گسسته، تخصص دندان‌پزشکی، دندان‌پزشکی عمومی
نوع مقاله: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اقتصاد سلامت
دریافت: 1403/9/13 | پذیرش: 1404/6/12 | انتشار: 1404/6/30
دریافت: 1403/9/13 | پذیرش: 1404/6/12 | انتشار: 1404/6/30
پیوست [PDF 1591 KB] (12 دریافت)
فهرست منابع
1. Ozcan S, Taranto Y, Hornby P. Shaping the health future in Turkey: a new role for human resource planning.The International Journal of Health Planning and Management. 1995;10(4):305-19. [DOI:10.1002/hpm.4740100406]
2. Zahra SA, George G. Absorptive capacity: a review, reconceptualization, and extension. Academy of Management Review. 2002;27(2):185-203. [DOI:10.5465/amr.2002.6587995]
3. Martínez J, Martineau T. Rethinking human resources: an agenda for the millennium. Health Policy and Planning. 1998;13(4):345-58. [DOI:10.1093/heapol/13.4.345]
4. Pong, R. Geographic distribution of physicians in Canada: beyond how many and where . Canadian Electronic Library. 2005. Canada. https://coilink.org/20.500.12592/7hj0pc
5. Shipp PJ. Workload indicators of staffing need. a manual for implementation, World Health Organization Division of Human Resources Development and Capacity Building, Geneva, Switzerland. 1998. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/64011/WHO_HRB_98.2.pdf
6. Nasiripour AA, Maleki MR, Tabibi SJ, Chimeh EE. Factors influence on geographic distribution of physicians in selected countries: a review article. Journal of Kermanshah University of Medical Sciences. 2013;17(9):600-610. [In Persian [ https://brieflands.com/articles/jkums-74346.pdf
7. Chen L, Evans T, Anand S, Boufford JI, Brown H, Chowdhury M, et al. Human resources for health: overcoming the crisis. The Lancet. 2004;364(9449):1984-90. [DOI:10.1016/S0140-6736(04)17482-5]
8. Olsen ØE, Ndeki S, Norheim OF. Human resources for emergency obstetric care in northern Tanzania: distribution of quantity or quality?. Human Resources for Health. 2005;3(1):5. http://doi.org/10.1186/1478-4491-3-5 [DOI:10.1186/1478-4491-3-5]
9. Shahabi M, Toufighi S, Maleki M. The nurse and specialist physicians manpower distribution by population and its relationship with the number of beds at public hospitals in Iran's; 2001-2006. Journal of Health Administiration. 2010; 13 (41) :7-14. [In Persian] http://jha.iums.ac.ir/article-1-682-en.html
10. Imani R, Asefzadeh S, Mamikhani J. Comparative study on health human resources composition in the Eastern. Journal of Inflammatory Diseases. 2012;15(4):5-12.]In Persian] https://brieflands.com/articles/jid-155658.pdf
11. Ahmadi AM, Assari A, Yousefi M, Fazaeli S, Maleki B. Proposing a need-based model to distribute professional human resources in health sector using benchmarking of various tax systems. Hakim Journal. 2012;15(3):221-8. [In Persian] https://hakim.tums.ac.ir/article-1-1043-en.pdf
12. Adham D, Mahdavi A, Mehrtak M, Ebrahimi K, Azari A. Assessment of human resource allocation in general university hospitals in the cities of east Azerbaijan province. Journal of Health.2015;6(5):507-16. [In Persian] https://healthjournal.arums.ac.ir/article-1-815-fa.pdf
13. Jadidfard MP, Zafarmand AH, Shafiei S. Association between dental expenditure and socioeconomic status in Iran. International Dental Journal. 2024;74(6):1432-7. [DOI:10.1016/j.identj.2024.04.027]
14. Ghasemi H, Zafarmand A, Nakhostin M. An evaluation of the quality of teaching "community oral health" course for undergraduates in dental schools in Iran. Journal of Mashhad Dental School. 2013;37(1):55-64.[In Persian] [DOI:10.22038/JMDS.2014.444]
15. Ryan M, Gerard K, Amaya-Amaya M, editors. Using discrete choice experiments to value health and health care. Springer Science & Business Media; 2007. [DOI:10.1007/978-1-4020-5753-3]
16. Hashemipour MA, Navabi N. Investigation of factors affecting study in various fields of specialization in dental students of South-East Iran. Iranian Journal of Medical Education 2012; 11 (8) :979-82. [In Persian] http://ijme.mui.ac.ir/article-1-1692-en.html
17. Shin JH, Kinnunen TH, Zarchy M, Da Silva JD, Chang BM, Wright RF. Factors influencing dental students' specialty choice: a survey of ten graduating classes at one institution. Journal of Dental Education. 2015;79(4):369-77. [DOI:10.1002/j.0022-0337.2015.79.4.tb05893.x]
18. Shrestha RM, Shrestha S, Sapkota VP. Evaluation of job preference of prospective dentists using discrete choice experiment. Economic Journal of Development Issues. 2015;19(1-2);100-19. https://doi.org/ 10.3126/ejdi.v19i1-2.17707 [DOI:10.3126/ejdi.v19i1-2.17707]
19. Alnomay NS, Aldebassi B, Alghomlas AD, Alawad FI, Almutari WM. Choice of dental specialties among dental students and associated influencing and motivating factors in Saudi Arabia. Journal of Health Informatics in Developing Countries. 2018;12(2). https://mail.jhidc.org/index.php/jhidc/article/view/182
20. Kanmodi KK, Badru AI, Akinloye AG, Wegscheider WA. Specialty choice among dental students in Ibadan, Nigeria. African Journal of Health Professions Education. 2017;9(1):21-3. http:// doi.org/10.7196/AJHPE.2017.v9i1.670 [DOI:10.7196/AJHPE.2017.v9i1.670]
21. Nematullahi H, Mehrabkhani M, Ghafarpour S, Ghasemi A. Investigating the motivations and views of Mashhad dental faculty students regarding their choice of study field in 2010. Journal of Mashhad Dental School.2014; 38(1): 71-84.[In Persian] [DOI:10.22038/JMDS.2014.2133]
22. Acemoglu D. Reward structures and the allocation of talent. European Economic Review. 1995;39(1):17-33. [DOI:10.1016/0014-2921(94)00014-Q]
23. Scott A, Maynard A, Elliott R. Advances in health economics: John Wiley & Sons; 2005.
24. Creswell JW, Clark VLP. Designing and conducting mixed methods research: Sage publications; 2017.
25. Omrani-Khoo H, Lotfi F, Safari H, Jame SZ, Moghri J, Shafii M. Equity in distribution of health care resources; assessment of need and access, using three practical indicators. Iranian Journal of Public Health. 2013;42(11):1299-308.[In Persian] https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4499072/
26. Hatipoglu O. Factors that affect the career and speciality preferences of dentistry students in Turkey. Journal of Clinical and Diagnostic Research. 2019;13(6):6-11. http://doi.org/10.7860/JCDR/2019/41282.12934 [DOI:10.7860/JCDR/2019/41282.12934]
27. Puryer J, Kostova V, Kouznetsova A. Final-year dental undergraduate attitudes towards specialisation. Dentistry Journal. 2016;4(3):26. [DOI:10.3390/dj4030026]
28. Baharvand M, Moghaddam EJ, Pouretemad H, Alavi K. Attitudes of Iranian dental students toward their future careers: an exploratory study. Journal of Dental Education. 2011;75(11):1489-95. [DOI:10.1002/j.0022-0337.2011.75.11.tb05207.x]
29. Al‐Bitar ZB, Sonbol HN, Al‐Omari IK. Reasons for choosing dentistry as a career by Arab dental students. European Journal of Dental Education. 2008;12(4):247-51. [DOI:10.1111/j.1600-0579.2008.00526.x]
30. Vigild M, Schwarz E. Characteristics and study motivation of danish dental students in a longitudinal perspective. European Journal of Dental Education. 2001;5(3):127-33 [DOI:10.1034/j.1600-0579.2001.050306.x]
31. Cohen R, Coburn D. Motivations for studying dentistry among first‐year dental students. Medical Education. 1977;11(2):139-43. [DOI:10.1111/j.1365-2923.1977.tb00578.x]
32. Rahimi F, Dehkordi YG, Golshah A, RezaIe L. The motives behind the choice of dental specialties among Iranian dental students: A qualitative study. Educational Research in Medical Sciences. 2021;10(1).
https://doi.org/10.5812/erms.115553 [DOI:10.5812/ERMS.115553]
33. Shakurnia A, Gooran M, Jafar Nejadi P. Effective factors in dental residents speciality choice in Ahvaz jundishapur university of medical sciences in 2014- 2015.Journal of Research in Medical Education. 2016;8(3):60-70.[In Persian] doi: 10.18869/acadpub.rme.8.3.61 [DOI:10.18869/acadpub.rme.8.3.61]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
