جلد 26، شماره 4 - ( 7-1402 )
جلد 26 شماره 4 صفحات 65-47 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Sabaghinejad Z, Parsaei-Mohammadi P, Khazzami A. The relationship between media literacy and detection of fake news related to COVID-19. jha 2023; 26 (4) :47-65
URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-4465-fa.html
URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-4465-fa.html
صباغی نژاد زیور، پارسائی محمدی پرستو، خزامی عادله. رابطه سواد رسانه ای و توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19. فصلنامه مدیریت سلامت. 1402; 26 (4) :47-65
1- گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.
2- گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران. ،Parsaei@ajums.ac.ir
2- گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران. ،
چکیده: (123 مشاهده)
مقدمه: یکی از رویکردهای ایمنسازی جامعه در برابر همهگیری اطلاعات در بحرانها، افزایش سواد رسانهای است. هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین سواد رسانهای و توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز بود.
روش ها: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان مقاطع تحصیلی مختلف دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز 7494 نفر، و حجم نمونه 367 نفر بود. جهت سنجش متغیرها از پرسشنامههای "سواد رسانهای" (آلفای کرونباخ 0/738) و "توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19" (آلفای کرونباخ 0/864) استفاده شد. جهت تحلیل دادهها از روش‌های آماری توصیفی و تحلیلی استفاده شد. دادهها توسط نرمافزار SPSS 26 تحلیل شد.
یافته ها: در این پژوهش، 42/2 درصد مرد و 57/8 درصد زن بودند. سواد رسانهای مرتبط با کووید-19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز نشاندهنده سواد رسانهای کافی (66/1 تا 84) آنان است. میانگین توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 و تمامی مؤلفههای آن در دانشجویان این دانشگاه از حد متوسط بیشتر است. بین دانشجویان زن و مرد و بین دانشجویان سطوح مختلف تحصیلی از لحاظ سواد رسانهای، تفاوت معنیدار وجود داشت. توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 در دانشجویان زن و مرد و در سطوح مختلف تحصیلی معنیدار نبود.
نتیجه‌گیری: دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز دارای سواد رسانهای کافی هستند و می‌توانند اخبار جعلی را تشخیص دهند. ایجاد فضایی برای مشارکت دانشجویان در تولید و انتشار اخبار و محتواهای علمی و آموزشی معتبر در حوزه کووید-19 پیشنهاد می‌شود.
روش ها: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان مقاطع تحصیلی مختلف دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز 7494 نفر، و حجم نمونه 367 نفر بود. جهت سنجش متغیرها از پرسشنامههای "سواد رسانهای" (آلفای کرونباخ 0/738) و "توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19" (آلفای کرونباخ 0/864) استفاده شد. جهت تحلیل دادهها از روش‌های آماری توصیفی و تحلیلی استفاده شد. دادهها توسط نرمافزار SPSS 26 تحلیل شد.
یافته ها: در این پژوهش، 42/2 درصد مرد و 57/8 درصد زن بودند. سواد رسانهای مرتبط با کووید-19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز نشاندهنده سواد رسانهای کافی (66/1 تا 84) آنان است. میانگین توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 و تمامی مؤلفههای آن در دانشجویان این دانشگاه از حد متوسط بیشتر است. بین دانشجویان زن و مرد و بین دانشجویان سطوح مختلف تحصیلی از لحاظ سواد رسانهای، تفاوت معنیدار وجود داشت. توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 در دانشجویان زن و مرد و در سطوح مختلف تحصیلی معنیدار نبود.
نتیجه‌گیری: دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز دارای سواد رسانهای کافی هستند و می‌توانند اخبار جعلی را تشخیص دهند. ایجاد فضایی برای مشارکت دانشجویان در تولید و انتشار اخبار و محتواهای علمی و آموزشی معتبر در حوزه کووید-19 پیشنهاد می‌شود.
نوع مقاله: پژوهشي |
موضوع مقاله:
کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
دریافت: 1402/7/8 | پذیرش: 1402/9/29 | انتشار: 1403/8/26
دریافت: 1402/7/8 | پذیرش: 1402/9/29 | انتشار: 1403/8/26
فهرست منابع
1. What is media lieracy? Media literacy defined [Internet]. National Association for Media Literacy Education (NAMLE). [cited 2023 Mar 1]. Available from: https://namle.net/resources/media-literacy-defined/
2. Nemati-Anaraki L, Azimi A, Abdolahi L, Gafari S. The relation between media literacy and COVID-19 vaccination. Med J Islam Repub Iran. 2021; 35:200. doi: 10.47176/mjiri.35.200 [DOI:10.47176/mjiri.35.200]
3. Mokhtari H, Mirzaei A. The tsunami of misinformation on COVID-19 challenged the health information literacy of the general public and the readability of educational material: A commentary. Public Health. 2020;187:109-10. doi: 10.1016/j.puhe.2020.08.011 [DOI:10.1016/j.puhe.2020.08.011]
4. Lazarus JV, Ratzan SC, Palayew A, Gostin LO, Larson HJ, Rabin K, et al. A global survey of potential acceptance of a COVID-19 vaccine. Nat Med. 202;27(2): 225-8 . doi: 10.1038/s41591-020-1124-9 [DOI:10.1038/s41591-020-1124-9]
5. Cambridge Dictionary [Internet]. Cambridge: Cambridge University Press; 1999. Fake news, [cited 2024 Jul 29]. Available from: https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/fake-news.
6. Tolonen J. The fake news phenomenon: A corpus linguistic analysis of the term fake news [Bachelor's thesis]. [Tampere]: Tampere University, Faculty of Information and Communication Sciences; 2019. [cited 2024 Jul 29]. Available From: https://trepo.tuni.fi/bitstream/handle/10024/116503/TolonenJohanna.pdf?sequence=2&isAllowed=y
7. Saei MH, Azadi MH, Alborzi Da'vati H. The basics of designing a media literacy system to deal with fake news. Communication Research. 2020; 26(100): 235-76. doi: 10.22082/cr.2019.111743.1893. [In Persian]
8. Seyf H, Seyf A, Borojerdi M. Fake news and the Corona crisis emphasis on the views of experts in crisis communication. New media studies. 2020; 6 (22): 361-84. doi: 10.22054/nms.2021.55153.1039. [In Persian]
9. Rainie L, Wellman B. Networked: The new social operating system. Massachusetts: MIT Press; 2012. [DOI:10.7551/mitpress/8358.001.0001]
10. Nejaddadger N, Darabi F. Media literacy and health information epidemic. Payesh. 2023; 22(3):355-8. doi: 10.61186/payesh.22.3.355. [In Persian] [DOI:10.61186/payesh.22.3.355]
11. Pan American Health Organization. Understanding the Infodemic and misinformation in the fight against COVID-19 [Internet]. 2020 [cited 2022 Dec 1]. Available from: https://iris.paho.org/bitstream/handle/10665.2/52052/Factsheet-infodemic_eng.pdf
12. Mcdougall J. Media literacy versus fake news: Critical thinking, resilience and civic engagement. Media Studies. 2019;10(19):29-45. doi: 10.20901/ms.10.19.2 [DOI:10.20901/ms.10.19.2]
13. Usman B, Eric Msughter A, Olaitan Ridwanullah A. Social media literacy: Fake news consumption and perception of COVID-19 in Nigeria. Cogent Art Humanities. 2022; 9(1): 1-14. doi: 10.1080/23311983.2022.2138011 [DOI:10.1080/23311983.2022.2138011]
14. Martens B, Aguiar L, Gomez-herrera E, Mueller-langer F. The digital transformation of news media and the rise of disinformation and fake news: An economic perspective. Digital Economy Working Paper 2018-02 [Internet]. Joint Research Centre Technical Reports; 2018 Apr [cited 2024 Jul 29]. Available from: https://ssrn.com/abstract=3164170. doi: 10.2139/ssrn.3164170 [DOI:10.2139/ssrn.3164170]
15. Veeriah J. Young adults' ability to detect fake news and their new media literacy level in the wake of the COVID-19 pandemic. J Content Community Commun. 2021;13(7):372-83. doi: 10.31620/JCCC.06.21/31
16. Melki J, Tamim H, Hadid D, Makki M, El Amine J, Hitti E. Mitigating infodemics: The relationship between news exposure and trust and belief in COVID-19 fake news and social media spreading. PLoS One. 2021;16(6):e0252830. doi: 10.1371/journal.pone.0252830 [DOI:10.1371/journal.pone.0252830]
17. Reem M. The impact of media and information literacy on students' acquisition of the skills needed to detect fake news. JMLE. 2022;14(2):58-71. doi: 10.23860/JMLE-2022-14-2-5 [DOI:10.23860/JMLE-2022-14-2-5]
18. Sohail A. The association between COVID-19 media-literacy and the fear of COVID-19 among Pakistani students during coronavirus pandemic. Penza Psychological Newsletter. 2022;1 (18):12-20. doi:10.17689/psy-2022.1.2 [DOI:10.17689/psy-2022.1.2]
19. Atikuzzaman M. Social media use and the spread of COVID-19-related fake news among university students in bangladesh. JIKM. 2022 May 25;21(01 Suppl):2240002. doi: 10.1142/S0219649222400020 [DOI:10.1142/S0219649222400020]
20. Torabi M, Sotudeh H. The role of risk perception and ability to detect fake news in acceptance of COVID-19 vaccine among students of Shiraz University, Iran. Journal of Health Information Management. 2022; 18(6): 265-71. doi: 10.22122/him.v18i1.4440. [In Persian]
21. Ahmadi V, Azizi Z. Role of health literacy in promoting the ability to detect fake news on COVID-19: A structural equation model. Library and Information Science Research. 2023; 13(1): 125-42. doi: 10.22067/infosci.2023.78314.1129. [In Persian]
22. Barati M, Bashirian S, Jormand H, Khazaei S, Jenabi E, Zareian S. The association between COVID-19 media literacy and the fear of COVID-19 among students during coronavirus pandemic: A cross-sectional study. J Health Lit; 2022; 7(2): 46-58. doi: 10.22038/jhl.2022.61047.1228
23. Esmaeili A, Rahimi S, Moradi M. The relationship between information literacy and the ability of library users to spot fake news based on the components of IFLA infographic. Librarianship and Information Organization Studies. 2019; 30(1): 7-26. doi: 10.30484/nastinfo.2019.2304. [In Persian]
24. Salehi R, Hajihasni M. Study of media literacy in youth of Chaharmahal and Bakhtiari province and its role in quality of life. Applied Research in Consulting. 2022 [cited 2024 Jul 29]; 4(4): 115-34. Available from: https://www.jarci.ir/article_254963_b9885fdf53f7f0ab71932836053b453b.pdf?lang=en. [In Persian]
25. Hamedi M. Socio-cultural factors related to students' media literacy (a case study of Azad University students, Tehran East branch). Media Studies. 2012 [cited 2024 Jul 29; 7:65-78. Available from: https://mediastudies.srbiau.ac.ir/article_4215_1caee28f811b343d636a367ce7d53c41.pdf
26. Almenar E, Aran-Ramspott S, Suau J, Masip P. Gender differences in tackling fake news: Different degrees of concern, but same problems. Media Commun. 2021 Mar 3;9(1):229-38. doi: 10.17645/mac.v9i1.3523 [DOI:10.17645/mac.v9i1.3523]
27. Soltanifar M, Salimi M, Falsafi S Gh. Fake news and Skills of Fighting Them. Rasaneh. 2017 [cited 2024 Jul 29]; 28(3): 43-69. Available from: https://qjmn.farhang.gov.ir/article_51733_17f263aab1f38e69dbe3acc2bf1476d8.pdf. [In Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
