مقدمه: هدف از پژوهش حاضر مطالعه مبانی نظری اصطلاحنامه‌سازی پیش از پیدایش وب و پس از آن و شناسایی مسائل اصطلاحنامه‌سازی در ایران از دیدگاه تهیه‌کنندگان و مترجمان اصطلاحنامه‌های منتشر شده در ایران است.

روش بررسی: 6 نفر از اصطلاحنامه‌سازان (عبدالحسین آذرنگ، عباس حری، فاطمه رهادوست، فریبرز خسروی، ملوک السادات بهشتی، محمدهادی یعقوب‌نژاد) که مسئولیت تهیه 12 اصطلاحنامه منتشر شده تا سال 1382 را بر عهده داشته‌اند، جامعه پژوهش را تشکیل می‌دهند. در این پژوهش برای نخستین بار از روش پژوهش کیفی استفاده شده است. روش گردآوری داده‌ها مصاحبه عمیق و ابزار آن برنامه مصاحبه است، اما برخلاف آنچه در پژوهش‌های پوزیتیویستی و کمی رایج است، مصاحبه ماهیتی گفتگویی دارد. پس از مصاحبه با جامعه پژوهش و مطالعه متون و منبع مرتبط، داده‌ها به گروه‌های متفاوتی دسته‌بندی و بر پایه معیارهای برشمرده شده در بخش روش شناسی تحلیل شدند.

یافته‌ها: عموم مترجمان از چند مشکل بنیادی رنج می‌بردند:1) نبود معادل‌های فارسی 2) تفاوت املای واژه‌ها 3) ابهام در معانی دقیق اصطلاحات 4) مشکل ترجمه توصیفگرها و مفاهیم انتزاعی 5) نبود یا کمبود منابع قابل اطمینان 6) مشکل عدم دستیابی به صاحبنظران و منابع زنده و شورایی نبودن تصمیم‌گیری‌ها. مجریان با مشکلات گردآوری داده روبه‌رو بودند که برخی عبارتند از: 1)ضعف و ناکارایی نظام‌های ذخیره‌سازی و به عبارتی مسائل موجود در نمایه‌سازی، فهرست‌نویسی کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی 2) ضعف و ناکارآیی نظام‌های بازیابی یا مسائل موجود در خدمات مرجع کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی. مشکل انتخاب همکاران و متخصصان موضوعی مشکل دیگری بود که همه مجریان به آن اشاره کردند و از ناآگاهی متخصصان موضوعی از مفهوم اصطلاحنامه، کارکرد و کاربردهای آن و وقت نگذاشتن، بی‌علاقگی و‌ توجیه‌نشدن متخصصان رنج برده‌اند.

 نتیجه‌گیری: اغلب مسائلی که مصاحبه‌شوندگان تجربه کرده بودند، ماهیت مدیریتی و اجرایی داشت و تقریباً همه تهیه‌کنندگان از کمبود تعامل بین نهادهای مسئول در سطح نهادی و ملی رنج می‌برند.