جلد 27، شماره 4 - ( 10-1403 )
جلد 27 شماره 4 صفحات 100-84 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Dehkhodaei R, Karamali M, Mohamadian M, Bahadori M, Abbasi Farajzadeh M. Developing a knowledge tree model in health research centers: from theory to practice. jha 2025; 27 (4) :84-100
URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-4602-fa.html
URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-4602-fa.html
دهخدایی رضا، کرمعلی مازیار، محمدیان محمد، بهادری محمدکریم، عباسی فرج زاده محسن. تدوین الگوی درخت دانش در مراکز تحقیقاتی سلامت: از تئوری تا عمل. فصلنامه مدیریت سلامت. 1403; 27 (4) :84-100
1- مرکز تحقیقات مدیریت سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران.
2- مرکز تحقیقات مدیریت سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران. ،mazyar.karamali@gmail.com
3- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)، تهران، ایران.
2- مرکز تحقیقات مدیریت سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران. ،
3- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)، تهران، ایران.
چکیده: (44 مشاهده)
مقدمه: با درخت دانش می‌توان به رصد پژوهش‌ها و دانش تولید شده برای اطمینان از رشد و تداوم فعالیت‌های دانش‌محور پرداخت. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای ترسیم درخت دانش در مراکز تحقیقاتی علوم پزشکی است.
روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی با رویکرد کمی از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل کارکنان ستاد پژوهش دانشگاه، مدیران مراکز تحقیقاتی، خبرگان حوزه سلامت و مدیریت دانش است. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند با حداکثر تنوع انجام شد. برای روایی محتوایی از گروه خبرگان هشت نفری و شاخص روایی محتوایی (CVI) استفاده شد.
یافته‌ها: پنج گام ترسیم درخت دانش در مراکز پژوهشی شامل شناسایی زمینه‌های دانشی (بررسی راهبردها و اسناد بالادستی، شناسایی زمینه های دانشی، شناسایی انواع دانش و ساختار دانشی)، ترسیم درخت دانش (تعیین دارایی‌های دانشی، شناسایی ذینفعان و کاربران دانش، تحلیل نیاز دانشی و تعیین وضعیت موجود، تشکیل کارگروه ترسیم درخت دانش)، تعیین چارچوب درخت دانش (تعیین قلمرو دانشی، تعیین نوع درخت دانش، تعیین رویکرد تدوین درخت دانش)، گردآوری و تحلیل کلیدواژه‌های دانشی (طراحی ابزار اکتساب، استخراج کلیدواژه‌های نماینده دانش، تشکیل کاربرگ دانشی افراد، دسته‌بندی و یکپارچه‌سازی کلیدواژه‌ها) و در نهایت، طراحی و اعتباریابی (ایجاد ساختار، ترسیم روابط، بصری‌سازی، اعتبارسنجی، تکمیل و بهروزرسانی) می‌باشد.
نتیجه‌گیری: در مراکز تحقیقاتی، بازنمایی دانش از طریق نمایش درخت دانش، توصیف ویژگی دانش و رابطه دانش، و ساخت درخت دانش محقق میشود. این کار منجر به بهبود کارایی و کیفیت دانش تولید شده و دقت در قضاوت به‌واسطه ایجاد ارتباط بین دانشهای مختلف میشود.
روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی با رویکرد کمی از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل کارکنان ستاد پژوهش دانشگاه، مدیران مراکز تحقیقاتی، خبرگان حوزه سلامت و مدیریت دانش است. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند با حداکثر تنوع انجام شد. برای روایی محتوایی از گروه خبرگان هشت نفری و شاخص روایی محتوایی (CVI) استفاده شد.
یافته‌ها: پنج گام ترسیم درخت دانش در مراکز پژوهشی شامل شناسایی زمینه‌های دانشی (بررسی راهبردها و اسناد بالادستی، شناسایی زمینه های دانشی، شناسایی انواع دانش و ساختار دانشی)، ترسیم درخت دانش (تعیین دارایی‌های دانشی، شناسایی ذینفعان و کاربران دانش، تحلیل نیاز دانشی و تعیین وضعیت موجود، تشکیل کارگروه ترسیم درخت دانش)، تعیین چارچوب درخت دانش (تعیین قلمرو دانشی، تعیین نوع درخت دانش، تعیین رویکرد تدوین درخت دانش)، گردآوری و تحلیل کلیدواژه‌های دانشی (طراحی ابزار اکتساب، استخراج کلیدواژه‌های نماینده دانش، تشکیل کاربرگ دانشی افراد، دسته‌بندی و یکپارچه‌سازی کلیدواژه‌ها) و در نهایت، طراحی و اعتباریابی (ایجاد ساختار، ترسیم روابط، بصری‌سازی، اعتبارسنجی، تکمیل و بهروزرسانی) می‌باشد.
نتیجه‌گیری: در مراکز تحقیقاتی، بازنمایی دانش از طریق نمایش درخت دانش، توصیف ویژگی دانش و رابطه دانش، و ساخت درخت دانش محقق میشود. این کار منجر به بهبود کارایی و کیفیت دانش تولید شده و دقت در قضاوت به‌واسطه ایجاد ارتباط بین دانشهای مختلف میشود.
نوع مقاله: پژوهشي |
موضوع مقاله:
کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
دریافت: 1403/10/15 | پذیرش: 1404/4/25 | انتشار: 1404/5/5
دریافت: 1403/10/15 | پذیرش: 1404/4/25 | انتشار: 1404/5/5
فهرست منابع
1. Sojoudi H, Bagherzadeh-Khajeh M, Bafandeh-Zendeh A, Iranzadeh S. Developing a causal model to improve knowledge management in knowledge-based companies in the field of health by a mixed method. Depiction of Health 2021; 12 (2): 127-139. [In Persian]. doi: 10.34172/doh.2021.13 [DOI:10.34172/doh.2021.13]
2. Fathabadi H. Knowledge management and intellectual capital in development government agencies. Police Organizational Development. 2021;18(77):81-111. [In Persian]. Available from: https://sid.ir/paper/960064/en
3. Jamshidi A, Jamshidi L. Designing a model for KM implementation in the clinical field of hospitals affiliated to Hamadan university of medical sciences using structural interpretative modeling. Journal of Nurse Education 2018; 6 (5): 9-18. [In Persian]. Available from: http://jne.ir/article-1-642-en.html
4. Abolghasem T, Nakhoda M, Fahimifar S, Khandan M. The effective factors on employee engagement and healthcare knowledge management in the organization: meta-analysis of studies. Payavard Salamat 2022; 15 (6): 529-540. [In Persian]. Available from: http://payavard.tums.ac.ir/article-1-7166-en.html
5. El Morr C, Subercaze J. Knowledge management in healthcare. In: Handbook of research on developments in e-health and telemedicine: technological and social perspectives. IGI Global; 2010. p. 490-510 doi: 10.4018/978-1-61520-670-4.ch023 [DOI:10.4018/978-1-61520-670-4.ch023]
6. Lin Z, Ni W, Zhang H, Zhao M, Liu Y. Semantic reasoning of question answering over heroes of the marshes based on concept knowledge tree. 2017 10th International Symposium on Computational Intelligence and Design [ISCID]; 2017. IEEE. doi: 10.1109/ISCID.2017.36 [DOI:10.1109/ISCID.2017.36]
7. Shirvani A, Safdarian A, Alavi A. Scale survey of knowledge management's process mastery (Isfahan University of Medical Sciences' Reading Scale). Health Information Management. 2009; 6 (1): 75-82. [In Persian]. Available from: https://him.mui.ac.ir/article_10967.html
8. Karimi Moneghi H, Hassanian ZM, Ahanchian MR. The status of knowledge management in the University of Medical Sciences. Journal of Medical Education Development. 2014; 7 (16): 94-106. [In Persian]. Available from: https://profdoc.um.ac.ir/paper-abstract-1049626.html
9. Sahmoldini MA, Mahmoudi Z, Dehghan S. Ranking the research centers of Shiraz Medical University using 5 scientometric indices in Scopus database. Health Informatiom Management 2014; 11 (3): 316-325 [In Persian] Available from: https://him.mui.ac.ir/article_11307.html
10. Sadeghi S, Moghan M, HosseinAbadi S. Presenting a model for the development of a knowledge map of science and technology incubators based on process maps (Case study: university science and technology incubators). Strategic Management of Organizational Knowledge. 2019; 1 (3): 43-76. [In Persian]. doi: 10.47176/smok.2018.1007 [DOI:10.47176/SMOK.2018.1007]
11. Haghighi Borujeni P, Tavallaei RA. Interpretive structural modeling of organizational knowledge map development. Strategic Management of Organizational Knowledge 2022; 5 (19): 11-45. [In Persian]. doi: 20.1001.1.26454262.1401.5.4.1.1
12. Davenport TH, Prusak L. Working knowledge: How organizations manage what they know. Boston: Harvard Business Press; 1998.
13. Yager RR. Knowledge trees and protoforms in question‐answering systems. Journal of the Association for Information Science and Technologyl 2006; 57 (4): 550-563. Available from: [DOI:10.1002/asi.20309]
14. Akhavan P, Pezeshkan A. Developing a knowledge map-driven framework for human resources strategy formulation: a knowledge-based IT company case study in Iran. Journal of Knowledge-based Innovation in China 2013; 5 (3): 234-261. Available from: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2359945 [DOI:10.1108/JKIC-05-2013-0009]
15. Javaheri M, Vakilimofrad H, Amiri M, Khaseh A. Mapping Knowledge Structure of Obstetrics and Gynecology studies: A Co-Word Analysis. Scientometric Research Journal 2021; 7 (14): 137-156. [In Persian]. Available from: https://rsci.shahed.ac.ir/article_1136.html
16. Varnaseri AR, Hosseini Ahangari SA, Shabani A, Farshid R. Mapping the knowledge of scientific productions of traditional medicine of Iranian scientists in the Web of Science. Quran and Medicine 2022; 7 (2): 91-101. [In Persian]. Available from: https://www.sid.ir/paper/1116669/fa
17. Ahmadvand A, Junaidi M. Presenting an applied model for compiling knowledge maps in organizations. Police Human Development 2011; 8 (2): 71-90. [In Persian]. Available from: https://www.sid.ir/paper/466427/fa
18. Vestal W. Knowledge Mapping: The Essentials for Success. Houston: APQC; 2005.
19. Kiani M, Asemi A, Cheshmeh Sohrabi M, Shabani A. Study of the concepts' knowledge map in bioinformatics based on the indexed articles in Clarivate database. Journal of Studies in Library and Information Science 2023: 15 (2): 1-20. [In Persian]. [DOI:10.22055/slis.2022.33650.1734]
20. Moomivand H, Hassaniahangar M, Tahmasb Kazemi B, Salehnejad S, Kameli B. Mapping and clustering of commercialization researches based on co-word analysis of articles indexed in Web of Science (WoS) database. Strategic Management of Organizational Knowledge 2022; 5 (2): 77-110. [In Persian] .doi: 10.47176/SMOK.2022.1440 [DOI:10.47176/smok.2022.1440]
21. Alipourhafezi M, Ramezani E, Momeni A. Knowledge map of digital libraries in Iran: a co-word analysis. Iranian Journal of Information Process Management 2018; 33 (2): 453-488. [In Persian]. Available from: https://jipm.irandoc.ac.ir/article_699445.html
22. Akbari Javid M, Ghaffari S. Knowledge mapping of crisis and risk management scientific products at Scopus during 1973 and 2020. Scientometrics Research Journal 2023; 9 (2): 353-384. [In Persian]. [DOI:10.22070/rsci.2022.15968.1569]
23. Zibarzani M, Nekoui M, Zeidi M, Esmaeili A. knowledge resource map for crisis management team assembling, a combination of SNA and AHP approach. Emergency Management. 2013; 2 (3): 49-55. [In Persian]. Available from: sid.ir/paper/226053/en
24. Akbari M, Delbari-Ragheb F, Zolfaghari A, Kalankhi A, Razi S. Designing knowledge map of entrepreneurship in Iran based on Iran's Persian scientific researches. Organizational Culture Management. 2016; 13 (14): 1091-1112. [In Persian]. doi: 10.22059/JOMC.2016.55429
25. Sadeghi Mal-Amiri M. Mapping knowledge of the factors affecting creativity in organizations. Organizational Behavior Studies Quarterly. 2015; 3 (4): 115-147. [In Persian]. Available from: https://obs.sinaweb.net/article_12761.html?lang=en
26. Najafi H, Aghdasi M, Teimourpour B. Designing knowledge map for knowledge management projects using network analysis. Journal of Information Technology Management. 2017; 32 (9): 637-657. [In Persian]. [DOI:10.22059/jitm.2017.61464]
27. Azami M, Pouya M. Knowledge mapping of water governance: introduction of a new approach for managing agricultural research. Agricultural Education Administration Research. 2019; 11 (50): 106-26. [In Persian]. doi: 10.22092/jaear.2020.128026.1657
28. Norouzian Amiri S, Khalkhali A, Shakibaei Z. Conceptualizing the wisdom-based school management. Journal of School Administration. 2019; 7 (1): 1-22. [In Persian]. Available from: http://noo.rs/L9yph
29. Tseng CH, Lin JR. A semi-hierarchical clustering method for constructing knowledge trees from StackOverflow. Journal of Information Science. 2022;48(3):393-405. doi: 10.1177/0165551520961035 [DOI:10.1177/0165551520961035]
30. Ministry of Health and Medical Education (Iran). Center for Management Development and Administrative Transformation. Knowledge Management Framework. Tehran: Ministry of Health and Medical Education; 2020. [In Persian] [cited 2025 Jun 6]. Available from: https://vcmrd.arums.ac.ir/file/download/page/1647500170-.pdf
31. Wu X, Bian R, Ling Y, Jiang Y. Research on decomposition strategy for knowledge tree of characteristic predicate. Journal of Computer Research and Development. 2011; 48 (2): 186-194. Available from: https://crad.ict.ac.cn/en/article/id/2213
32. Barros ALBL, Nóbrega MML, Santos RdS, Cézar-Vaz MR, Pagliuca LMF. Research in nursing and modification of the knowledge tree in CNPq: contribution to science. Revista Brasileira de Enfermagem 2020; 73 (1): e20170911. doi: 10.1590/0034-7167-2017-0911 [DOI:10.1590/0034-7167-2017-0911]
33. Wang S. Knowledge maps for managing web‐based business. Industrial Management & Data Systems. 2002; 102 (7): 357-64. [DOI:10.1108/02635570210439445]
34. Akhavan P, Joudi A. Operational steps of knowledge management: knowledge maps. Tehran: Ati Nagar; 2012. [In Persian]
35. Akhavan P, Bagheri R. Knowledge management: from idea to action. Tehran: Ati Nagar; 2019 [In Persian]
36. Yang JB. Developing a knowledge map for construction scheduling using a novel approach. Automation in Construction 2007; 16 (6): 806-815. [DOI:10.1016/j.autcon.2007.02.005]
37. Driessen S, Huijsen WO, Grootveld M. A framework for evaluating knowledge‐mapping tools. Journal of Knowledge Management. 2007; 11 (2): 109-117. doi: 10.1108/13673270710738960 [DOI:10.1108/13673270710738960]
38. Huosong X, Kuanqi D, Shuqin C. Enterprise knowledge tree model and factors of KMS based on e c. Journal of Knowledge Management. 2003; 7 (1): 99-106. doi: 10.1108/13673270310463653 [DOI:10.1108/13673270310463653]
39. Eppler MJ. Making knowledge visible through intranet knowledge maps: concepts, elements, cases. In: Proceeding of 34th Annual Hawaii International Conference System Science; 2001. IEEE doi: 10.1109/HICSS.2001.926495 [DOI:10.1109/HICSS.2001.926495]
40. Kim S, Suh E, Hwang H. Building the knowledge map: an industrial case study. Journal of Knowledge Management. 2003; 7 (2): 34-45. doi: 10.1108/13673270310477270 [DOI:10.1108/13673270310477270]
41. Li MS, Lin YC, Tserng HP. The application of knowledge map in construction knowledge management. In: Proceeding of the 21st International Symposium Automatic Robot Construction; 2004. doi: 10.22260/ISARC2004/0024 [DOI:10.22260/ISARC2004/0024]
42. Ebener S, Khan A, Shademani R, Compernolle L, Beltran M, Lansang M, et al. Knowledge mapping as a technique to support knowledge translation. Bulletin of the World Health Organization. 2006; 84 (8): 636-642.
https://doi.org/10.2471/BLT.06.029736 [DOI:10.2471/blt.06.029736]
43. Rao L, Mansingh G, Osei-Bryson KM. Building ontology based knowledge maps to assist business process re-engineering. Decision Support Systems. 2012; 52 (3): 577-589. [DOI:10.1016/j.dss.2011.10.014]
44. Ronda-Pupo GA. Knowledge map of Latin American research on management: trends and future advancement. Social Science Information. 2016; 55 (1): 3-27. [DOI:10.1177/0539018415610225]
45. Zahedi M, Darabi M, Farsi M. Presenting a model for the formation and representation of a knowledge map of a research unit under critical conditions skills and expertise recognition approach. Emergency Management. 2021; 9 (18): 57-67. [In Persian]. Available from: https://www.sid.ir/paper/405681/en
46. Hossein Gholizadeh R. Knowledge mapping: a proposed framework for organizational knowledge mapping. In: Proceedings of 2nd National Conference of Knowledge Management; 2009. [In Persian]. Available from: https://civilica.com/doc/89632/
47. Hellström T, Husted K. Mapping knowledge and intellectual capital in academic environments: a focus group study. Journal of Intellectual Capital 2004; 5 (1): 165-180. [DOI:10.1108/4691930410512987]
48. Lin FR, Hsueh CM. Knowledge map creation and maintenance for virtual communities of practice. Information Processing & Management: an Internationl Journal. 2006; 42 (2): 551-568. doi: 10.1016/j.ipm.2005.03.026 [DOI:10.1016/j.ipm.2005.03.026]
49. Lu Y, Bao ZQ, Zhao YQ, Wang Y, Wang GJ. A knowledge tree model and its application for continuous management improvement. In: information system develope Asian experiences. Springer; 2011: 201-211. doi: 10.1007/978-1-4419-7355-9_17 [DOI:10.1007/978-1-4419-7355-9_17]
50. Vail EF. Knowledge mapping: getting started with knowledge management. Information Systems Management. 1999; 16 (4): 1-8. doi: 10.1201/1078/43189.16.4.19990901/31199.3 [DOI:10.1201/1078/43189.16.4.19990901/31199.3]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
