بررسی اخیر با عنوان مطالعه تطبیقی برنامه ریزی و ساختار پژوهش و توسعه در سیستم های بهداشتی ، درمانی کشورهای پیشرفته و ارائه الگو برای ایران در سال ۸۰ و ۸۱ به مرحله اجرا درآمد . نظر به اهمیت پژوهش و توسعه در ارتقاء سیستم های بهداشتی درمانی و ضرورت استقرار نظام پژوهش و توسعه در این سیستم ها مطالعه صورت گرفته است.

  هدف کلی این پژوهش مقایسه برنامه ریزی و ساختار پژوهش وتوسعه در سیستم های بهداشتی درمانی چند کشور توسعه یافته و ارائه الگو برای ایران بوده است. یکی از اهداف ویژه این پژوهش شناخت برنامه ریزی و ساختار واحدهای پژوهش و توسعه در سیستم های داخلی چند کشور توسعه یافته و ایران بوده است . هدف دیگر مقایسه این دو جزء مدیریتی در واحدهای پژوهش و توسعه در کشورهای مورد بررسی و ایران می باشد. در هدف کاربردی این پژوهش ارائه الگوی مناسب برنامه ریزی و ساختار پژوهش و توسعه در سیستم های بهداشتی درمانی ایران مدنظر بوده است.

  این مطالعه که یک مطالعه مقطعی بوده و در مدت یک و نیم سال انجام شده است از نوع مطالعات توصیفی می باشد. جامعه آماری در این بررسی شامل کلیه کشورهای پیشرفته و واحد آماری مورد مطالعه کشورهای توسعه یافته ای بود که واحدهای پژوهش و توسعه در نظام بهداشت و درمان آنها وجود داشته است. کشورهایی که مورد بررسی نهایی قرار گرفتند شامل انگلستان ، امریکا و استرالیا می باشند.

  نتایج حاصل از یافته های پژوهش به طرح الگوی پیشنهادی برای نظام پژوهش و توسعه در بهداشت و درمان ایران منجر شد و پس از چند مرحله بازنگری و استفاده از تکنیک دلفی و تعمیم نظرات صاحبنظران ایرانی الگوی نهائی ارائه شد. در این الگوی برنامه ریزی پیشنهادی در نظام پژوهش و توسعه نیمه متمرکز، با تاکید بر برنامه ریزی استراتژیک با توجه به برنامه ریزی عملیاتی ، داشتن برنامه مشترک با سایر واحدهای پژوهش و توسعه می باشد . در این الگو همچنین تاکید بر برنامه ریزی به هدف و داشتن برنامه های منحصر به واحد مربوط آمده است. ساختار پیشنهادی برای بهداشت و درمان ایران نیمه متمرکز، ترکیبی از خصوصی و دولتی ، دیامیک ، بر مبنای وظیفه و تخصص و ماتریس بوده است.

مقدمه: توجه به معایب و مزایای ارائه مراقبت‌های بهداشتی درمانی توسط هریک از بخش‌های عمومی و خصوصی باعث گردید سیاست‌گزاران به فکر راه حل‌های بینابینی باشند، راه حل‌هایی که اهداف و ویژگی‌های مثبت هر دو بخش عمومی و خصوصی را شامل شوند. یکی از این راه‌حل‌ها عقد قرارداد با بخش خصوصی است. علیرغم استفاده روز افزون از این روش، مطالعات انجام شده در ایران صرفاً نتایج قراردادها را به لحاظ تأثیر بر کارایی ارائه خدمات ارزیابی نموده‌اند. پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگوی مناسبی است که تجارب جهانی و بررسی‌های علمی در این زمینه را لحاظ نموده و با شرایط نظام بهداشت و درمان کشور سازگار باشد.

روش بررسی: این پژوهش یک پژوهش کاربردی از نوع توصیفی تحلیلی و مقطعی بوده که طی آن داده‌های مربوط به موضوع تحقیق از کشورهای منتخب‌ - نیوزلند، انگلستان، استونی، استرالیا، هند و ایران جمع آوری شد و سپس با استفاده از روش‌های کیفی الگوی اولیه جهت ایران ارائه گردید. الگوی اولیه پژوهش با استفاده از پرسشنامه‌ای حاوی ۱۶ سوال از طریق تکنیک دلفی به قضاوت ۳۰ نفر از متخصصین گذاشته شده و الگوی نهایی ارائه گردید. 

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از تائید به کارگیری عقد قرارداد (در انواع مختلف ) در زمینه خدمات پشتیبانی و پاراکلینیک بیمارستان‌ها، بیماریابی وکنترل بیماری‌های خاص، حمل ونقل بیمار و مراقبت‌های بهداشتی اولیه است. همچنین استفاده از قراردادهای مبتنی بر عملکرد برای تخصیص بودجه بین سطوح مختلف نظام سلامت و بین سازمان‌های بیمه گر و بیمارستان‌ها مورد تائید قرار گرفت. اما استفاده از عقد قرارداد برای برون سپاری خدمات بالینی و عقد قراردادهای ساخت‌ مالکیت اداره مورد تائید قرار نگرفت.

 نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان می‌دهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌تواند از نقش خود در ارائه مراقبت‌های سلامتی کاسته و از مکانیسم عقد قرارداد برای خرید فعالانه خدمات سلامتی در عرصه‌های مختلف استفاده نماید بدون آنکه به نقش راهبری و سیاستگزاری آن خدشه وارد شود. کلید واژه‌ها: خصوصی‌سازی، عقد قرارداد، مطالعه تطبیقی‌

مقدمه: مرزهای ارایه خدمات درمانی به بیماران آنقدر گسترش یافته که فراهم کردن این خدمات در قالب بیمه خدمات درمانی لااقل از دیدگاه اقتصادی مقرون به صرفه نیست. در بسیاری از کشورها برای ارایه این خدمات از بیمه درمان مکمل استفاده می‌شود. این مطالعه به منظور بررسی تطبیقی ساختار و محتوای بیمه درمان مکمل در کشورهای منتخب و ارائه الگویی برای ایران انجام شده است.

روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای کاربردی- توصیفی ست که به صورت تطبیقی در فاصله سال‌های ۱۳۸۳-۱۳۸۴ صورت گرفت. پارامترهای سازمان و مدیریت، مبنای پوشش جمعیت، معیارهای تعیین حق بیمه، روش پرداخت به ارائه دهندگان خدمات، حدود و تعهدات خدمات و نظارت و ارزشیابی کشورهای آمریکا، آلمان، اسلواکی، انگلیس، بلژیک، فرانسه، فنلاند، فیلیپین، هلند و ایران بر مبنای مدل گاردن انتخاب شدند. الگوی پیشنهادی بر اساس تکنیک دلفی و استفاده از تست‌های آماری تحلیل شدند.

یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان داد که پوشش ناکافی خدمات بیمه درمان همگانی(۸۹درصد) مهمترین عامل در انتخاب بیمه درمان مکمل بوده؛ در این میان شورای عالی سلامت مسئول تصویب خدمات بیمه درمان مکمل تعیین گردید (۷۸درصد). ضمن آنکه ساختار سازمانی سیستم‌های ارایه دهنده بیمه درمان مکمل در اجرا غیر متمرکز ولی در سیاستگذاری و برنامه ریزی متمرکز و قیمت خدمات آن نیز بر اساس قیمت واقعی خدمات و با توجه به اصل رقابت تعیین گردید (۷۸درصد).

نتیجه‌گیری: بهره‌گیری از بیمه‌ها در قالب بیمه درمان مکمل دولتی و خصوصی و ایجاد رقابت میان آنها می‌تواند نقش بسزایی در ارتقای کیفیت خدمات بیمه درمان،بالابردن بهبود سطح رضایتمندی مصرف کننده خدمات و در نهایت بهبود سلامت جامعه ایفا نماید.