مقدمه: سازمان تأمین اجتماعی به عنوان یکی از بزرگترین سازمان های بیمه ای، با پوشش ۲۸ میلیون نفر از جمعیت کشور و ۳۴ هزار پرسنل با قلمرو های گسترده بیمه ای، درمانی، سرمایه گذاری و... مقوله مهم و کلیدی در ساختار اقتصادی و اجتماعی کشور می باشد. لذا بالا بردن بهره وری این سازمان در برگیرنده منافع عمومی جامعه است.

روش بررسی: در این مقاله بهره وری نیروی کار، سرمایه و بهره وری عوامل کل شعب سازمان تأمین اجتماعی تهران از روش های؛ شاخص ها، تحلیل فراگیر داده ها و تابع تولید طی سالهای ۱۳۸۳-۱۳۷۹ مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. برای این منظور از داده های تلفیقی و از فرم پوششی نهاده مدار استفاده شده است. متغیر وابسته در این مطالعه تعداد بیمه شدگان به عنوان تولید و متغیر های توضیحی شامل تعداد پرسنل و هزینه های سرمایه ای است. لازم به ذکر است که اطلاعات مورد نیاز از مرکز گزارشات آماری سازمان تأمین اجتماعی تهران گردآوری شده است.

یافته ها: یافته ها نشان داد در طول دوره مورد بررسی، میانگین تغییرات بهره وری کل معادل ۰۲۱/۱ بوده است. با توجه به این که عدد به دست آمده بزرگتر از یک می باشد دلالت بر بهبود بهره وری در طی دوره مورد مطالعه می باشد. همچنین نتایج به دست آمده از روش های؛ شاخص ها، تحلیل فراگیر داده ها و تابع تولید یکسان بوده و حاکی از تأثیر پذیری تغییرات بهره وری کل از تغییرات تکنولوژیکی می باشد و تغییرات کارایی مدیریتی و کارایی مقیاس در رتبه های بعدی قرار دارند

. نتیجه گیری : افزایش بهره وری عوامل تولید در قالب یک برنامه ریزی جامع و بر اساس نتایج روش شاخص ها و تحلیل فراگیر داده ها نقش عمده ای در کاهش هزینه های شعب بیمه سازمان تأمین اجتماعی ایفاﺀ می نماید. پیشنهاد می شود که اثرات عواملی از قبیل کیفیت ارائه خدمات و رضایتمندی بیمه شدگان بر بهره وری شعب مذکور مورد توجه قرار گیرد.

  مقدمه: بیمارستان ها به عنوان پرهزینه ترین و مهمترین اجزای نظام مراقبت پزشکی مطرح هستند، بنابراین بازشناخت اقتصادی این بخش و توجه کامل به کارایی و عوامل مؤثر بر آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. هدف این مطالعه بررسی کارایی بیمارستان های منتخب استان آذربایجان غربی با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها می باشد.

  روش کار: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی تحلیلی می باشد که به صورت مقطعی و گذشته نگر در سال ۱۳۸۸ انجام گرفت. متغیرهای نهاده تعداد تخت فعال، تعداد پزشک و سایر پرسنل و متغیرهای ستانده تخت روز اشغالی و پذیرش سرپایی در بیمارستان های مورد مطالعه بودند . تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط روش تحلیل فراگیر داده ها و نرم افزار Deap_۲,_۱ و با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس ( VRS ) صورت پذیرفت. در این مطالعه هم انتقال مازادها و هم انتقال شعاعی مورد برآورد قرار گرفت و علاوه بر تعیین کارایی در بیمارستان های منتخب، استفاده بیش از حد مطلوب نهاده ها در سال ۱۳۸۸ محاسبه شد.

  یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از روش تحلیل فراگیر داده ها در سال ۱۳۸۸ میانگین کارایی فنی بیمارستان های مورد مطالعه ۰,۵۸۴، متوسط کارآیی فنی خالص (کارآیی مدیریتی) بیمارستان ها ۰.۷۸۲ و متوسط کارآیی مقیاس آنها ۰.۷۷۱ بوده است. به عبارتی، ظرفیت ارتقاء کارایی در این بیمارستان ها بدون هیچ گونه افزایشی در هزینه ها و به کارگیری همان میزان از نهاده ها تا حدود ۴۱.۵ درصد می باشد. از کل بیمارستان های دانشگاه فقط ۴ بیمارستان دارای کارایی فنی یک می باشند. علاوه بر آن در این بیمارستان ها وجود عوامل تولید مازاد آشکار می باشد.

  بحث: کاهش عوامل تولید مازاد بر اساس نتایج روش تحلیل فراگیر داده ها نقش عمده ای در کاهش هزینه های بیمارستان و بخش بهداشت و درمان خواهد داشت. از طرفی در بیمارستان هایی که دارای کارایی فنی کمتر از یک می باشند مقادیر اولیه و بهینه نهاده آنها باهم متفاوت و دارای مازاد نهاده می باشند. از این رو بیمارستان های مذکور برای رسیدن به حداکثر کارایی باید به تعداد مازادهای خود از مقادیر اولیه نهاده ها کم کنند تا به سطح کارایی مطلوب دست یابند. از نتایج به کارگیری این روش به عنوان معیاری برای اتخاذ تصمیم در خصوص تخصیص منابع و همچنین کنترل و بهبود عملکرد بیمارستان ها می توان استفاده کرد.  

  مقدمه: افزایش کارایی نظام سلامت یکی از مواردی است که اکثر سیاستگذاران بخش سلامت به عنوان یکی از موارد اصلاح نظام سلامت بر آن تأکید دارند. این مطالعه با هدف مقایسه کارایی هزینه‌‌های بخش سلامت در ایران و کشور‌های منتخب با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده‌‌ها طی سال‌‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۷ انجام شد.

  روش کار: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی - کاربردی است. در این پژوهش برای تعیین کارایی بخش سلامت کشور ایران و سایر کشور‌های منتخب که مجموعاً شامل ۴۰ کشور می‌باشند از روش تحلیل فراگیر داده‌‌ها ( DEA ) استفاده شد.

  یافته‌‌ها: بخش سلامت ایران طی دوره ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۸ به طور متوسط دارای کارایی فنی برابر ۲,۷۷ درصد بوده است. ایران در بین تمام کشور‌های مورد بررسی رتبه شانزدهم را از نظر کارایی بخش سلامت کسب نموده است.

  بحث: کارایی فنی هزینه‌‌های بخش سلامت ایران تقریباً هفتاد درصد مقدار ایده‌آل است. از آنجا که افزایش هزینه‌های بخش سلامت به تنهایی نمی‌تواند منجر به بهبود شاخص‌های بهداشتی شود، لذا سیاست گذاران بخش سلامت همواره باید با سیاست گذاری‌های مناسب و اجرای این سیاست‌ها کارایی این هزینه‌ها را افزایش دهند. توسعه بیمه‌های همگانی، ارتقاء و بهبود سبک زندگی، اصلاحات سازمانی و توجه بیشتر به اقدامات پیشگیرانه از جمله مواردی هستند که موجب افزایش کارایی این هزینه‌ها می‌شوند.