بهروز ابهری، رؤیا آل عمران، حبیب آقاجانی،
جلد ۲۴، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: بانک مرکزی ایران در سال ۱۳۹۱ با تحریم روبرو شد. تحریم بانک مرکزی، شامل خریدوفروش ملزومات و تجهیزات درمانی نمی شود. این مقاله از جنبه تجربی، تأثیرگذار بودن تحریم بانک مرکزی را در بلندمدت بر سلامت افراد در ایران بررسی کرده است.
روش ها: : مطالعه حاضر از نوع کاربردی با روش توصیفی-تحلیلی به صورت طولی با استفاده از مدل خود رگرسیونی با وقفه‌های توزیعی در سال‌های بین ۱۳۵۹ تا ۱۳۹۶ انجام شد. جامعه پژوهش داده‌های سالانه کل کشور بود. متغیر وابسته، مرگ‌ومیر سالانه کشور و متغیر مستقل متغیر مجازی تحریم بانک مرکزی است. سایر متغیرهای کنترلی شامل رشد وابستگی سنی، مخارج دولت، واردات، واکسیناسیون سه‌گانه کودکان ۱۲ تا ۲۳ ماهه، صادرات و ازدحام جمعیت، در مدل وارد شده‌اند. تحلیل داده ها با نرم افزار Eviews (نسخه ۱۰) انجام شد.
یافته ها: یافته‌ها حاکی از آن است که در بلندمدت تحریم بانک مرکزی، رشد وابستگی سنی، مخارج دولت و واردات، به‌صورت معنی‌دار باعث افزایش مرگ‌ومیر می‌شوند. واکسیناسیون نیز باعث کاهش مرگ‌ومیر شده است. متغیرهای صادرات و ازدحام جمعیت، تأثیر معنی‌داری بر مرگ‌ومیر و سلامت نداشته‌اند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، بهترین استراتژی های پیشنهادی برای کاهش مرگ ومیر (افزایش سلامت) در بلندمدت شامل حذف تحریم و یا کاهش اثرات آن، اتخاذ سیاست‌های اجتماعی و جمعیتی مناسب در راستای کاهش وابستگی سنی، استفاده کارآمد از منابع مالی کشور در بودجه عمومی دولت و واردات، انتخاب سیاست های مناسب سلامت عمومی مانند واکسیناسیون است.
