1- استادیار، مرکز تحقیقات فنآوری اطلاعات در امور سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان
2- دانشیار، مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان ، raeisi@mng.mui.ac.ir
چکیده: (3203 مشاهده)
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از سال 1389 اعتباربخشی بیمارستانهای کشور را برنامهریزی کرده و اولین دوره این اعتباربخشی را در سالهای 1391 و 1392 به شکل دولتی و اجباری اجرا نموده است. این در حالی است که چهارمین دوره این اعتباربخشی از سال 1398 تا 1399 در 19 محور و با استفاده از 110 استاندارد و 514 سنجه انجامگرفته است.[1] پنجمین محور از محورهای 19 گانه در این اعتباربخشی مربوط به فناوری و مدیریت اطلاعات سلامت بوده است. محور مذکور خود دارای شش بخش فرعیتر و شامل سنجههایی در رابطه با قابلیتهای سامانه اطلاعات بیمارستان، ثبت صحیح و کامل دادهها، نگهداشت تجهیزات سختافزاری و نرمافزاری، امنیت دادهها، فرآیند تشکیل و تکمیل پروندههای پزشکی و الکترونیک نمودن خدمات بیمارستان است.[2] با اندکی تأمل در بخش فناوری و مدیریت اطلاعات سلامت از مجموعه استانداردهای اعتباربخشی ملی بیمارستان های ایران درمییابیم که سنجههای این بخش در حوزه مدیریت اطلاعات بیشتر بر داده های بیمار تمرکز دارد. درحالیکه مدیریت منابع علوم پزشکی و خدمات اطلاعات دانشبنیان در بیمارستانها مورد غفلت واقعشده است. بهعبارتدیگر نقش کتابخانه به عنوان عضوی از پیکره بیمارستان و خدمات کتابداران و اطلاعرسانان پزشکی در زمینه گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات در اعتباربخشی ملی بیمارستانها به فراموشی سپردهشده است.
استانداردهای کمیسیون مشترک اعتباربخشی سازمان های بهداشتی و درمانی آمریکا (Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organization(JCAHO)) به عنوان مهمترین اسناد بینالمللی در زمینه اعتباربخشی بیمارستان محسوب میشود. دراین سند که اساس راهنمای جامع استانداردهای اعتباربخشی ملی بیمارستانهای ایران نیز میباشد بر دسترسی به اطلاعات دانشبنیان (Knowledge base Information) توجه و تأکید شده است. به این صورت که در نهمین استاندارد از استانداردهای مدیریت اطلاعات، بیمارستان ملزم شده است تا نظام اطلاعات، منابع و خدمات لازم به منظور برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی دانشبنیان را فراهم نماید. همچنین، بر فراهم آوری این منابع و دقت و روزآمدی آنها تأکید شده است. [3] استانداردهای کتابخانه های بیمارستانی از دیگر اسناد مهم در این زمینه است که انجمن کتابداری پزشکی آمریکا آن را منتشر کرده است. این سند شامل 11 استاندارد می باشد که در آن بر دسترسی به اطلاعات دانش بنیان به عنوان یکی از عناصر اصلی مدیریت اطلاعات بیمارستان تأکید شده است. در اولین استاندارداین سند، کتابخانه به عنوان واحد اصلی مسئول در امر توسعه سیستم های اطلاعاتی و نیز ارائه خدمات در جهت رفع نیازهای سازمان به اطلاعات دانش بنیان معرفی گردیده است. [4] نقش و اهمیت اطلاعات در تصمیمگیریهای بالینی و بحث پزشکی مبتنی بر شواهد ((Evidence-based medicine (EBM
) بر کسی پوشیده نیست. از طرفی گردآوری، سازماندهی، ارزیابی و اشاعه این اطلاعات جزو وظایف اصلی کتابخانه های بیمارستانی است. آموزش سواد اطلاعاتی به کاربران (شامل پزشکان، پرستاران، پیراپزشکان، مدیران و بیماران) و ارائه خدمات اطلاعاتی متنوع به گروههای بالینی نیز نقش های دیگری هستند که این نوع کتابخانه ها ایفا می کنند. بر این اساس منطق حکم می کند که ارزیابی این بخش از بیمارستان و خدمات آن باید جزء لاینفک اعتبارسنجی بیمارستان باشد. در نظر گرفتن کتابخانه های بیمارستانی در فرایند اعتباربخشی، علاوه بر آنکه باعث ارتقای آنها در راستای خدمت رسانی به جامعه پزشکی می شود، میتواند ظرفیت و بهره مندی از تخصص های کتابداران و اطلاعرسانان پزشکی را نیز ایجاد نماید. بد نیست متولیان تدوین و بازنگری استانداردهای اعتباربخشی ملی بیمارستان های ایران در ویرایش های جدید این سند، استانداردهای کتابخانه های بیمارستانی را هم مدنظر قرار دهند.
تضاد منافع: نویسندگان اظهار داشتند که تضاد منافعی وجود ندارد.
تشکر و قدردانی: بدینوسیله از کتابداران خدوم و پرتلاش کتابخانه های بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکر و قدردانی به عمل می آید.
نوع مقاله:
گزارش کوتاه |
موضوع مقاله:
کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دریافت: 1399/12/20 | پذیرش: 1399/12/27 | انتشار: 1400/1/14