مقدَمه : محدودیت منابع مالی، اکثر نظام های سلامت جهان را در زمینه کیفیَت خدمات، کارائی و اثر بخشی و عدالت با چالش های گوناگونی مواجه ساخته است .برای برخورد با این مقوله، دولت ها از روش های تامین منابع مالی و نظام های پرداخت گوناگون استفاده می کنند.

روش بررسی : در این پژوهش توصیفی - تطبیقی ، شیوه های تامین منابع مالی و نظام های پرداخت به ارائه کنندگان خدمات در بخش سلامت12 کشور استرالیا ، انگلیس ، آمریکا ، ترکیه ، سوئد ، نروژ ، ژاپن ، هلند ، کانادا ، دانمارک ، فرانسه و آلمان مورد بررسی قرار گرفته و براساس سازوکارهای مشترک، مورد عمل در کشورهای فوق، الگوئی برای ایران طراحی شده، و اعتبار آن با نظر سنجی از خبرگان به روش دلفی محرز گردید.

یافته ها : در کشورهای مورد مطالعه تامین مالی ارائه کنندگان خدمات سلامت اغلب به شکل بودجه تخصیصی و به صورت کلی وسالانه انجام می گیرد . ملاک تخصیص بخصوص در بخش هزینه های جاری براساس کیفیَت خدمات، هزینه ی خدمات و سطح عملکرد است. در این کشورها نظام مصوب محاسبه ی قیمت خدمات براساس برآورد هزینه است و نظام های پرداخت در سطح اول بیشتر براساس سرانه و کارانه بوده و در سایر سطوح براساس نظام سطح بندی بصورت کارانه می باشد. آزمون آماری مقایسه ی یک نسبت به نسبت جامعه معیار ،معنی دار بودن نتایج را در کل تایید کرد(05/0p<).

نتیجه گیری : با توجه به پایین بودن تولید ناخالص داخلی ایران و سهم کم بخش سلامت از آن، جهت تامین مالی واحدهای ارائه کننده ی خدمات سلامت در سطح اول ، پرداخت براساس ترکیب کارانه و سرانه توصیه می شود. در سایر سطوح ارائه ی خدمات چنانچه پرداخت به شیوه ی کارانه باشد با تخصیص غیرمستقیم منابع مالی به موسسات ارائه کننده ی خدمات سلامت( از طریق سازمان های بیمه گر پایه) و یکسان سازی تعرفه مابین بخش خصوصی و دولتی کارائی اثر بخشی و رعایت عدالت در نظام سلامت ارتقامی یابد.