RT - Journal Article T1 - The Necessity of Master’s Degree in Clinical Librarianship JF - jha YR - 2019 JO - jha VO - 22 IS - 1 UR - http://jha.iums.ac.ir/article-1-2851-fa.html SP - 9 EP - 11 K1 - Clinical Librarianship AB - مقدمه: یکی از اصیل‌ترین وظایف مراکز آموزش نیروی انسانی، ارائه آموزش‌های متناسب با نیازهای بازار کار است. [1] بررسی نوشتارهای حوزه کتابداری عام در ایران بیانگر آن است که صاحب‏نظران، برنامه­های آموزشی این حوزه را به دلیل پیروی درس‌ها از پارادایم سنتی و نسبتاً منسوخ کتابخانه، کم‌توجهی به آموزش مهارت­های مورد نیاز در جامعه­ی اطلاعاتی نوین، وجود درس­های کم ارتباط یا غیرتخصصی، استفاده نکردن از واژگان مناسب، ضعف در ارائه محتوای درس­ها و عدم همگامی با تحولات فن‌آوری ناکارآمد دانسته و خواستار بازنگری در سرفصل­ها شده­اند. [2] یکی از مشکلات گرایش پزشکی این رشته علاوه بر مشکلات ذکر شده، همپوشانی و مشابهت بیش از 60 درصد سرفصل­های هر سه مقطع آن با سرفصل­ گرایش­های غیرپزشکی رشته است که جای تأمل بسیار دارد. [3] بنابراین، لازم است جنبه بالینی و پزشکی این گرایش با راهکارهایی همچون افزودن مباحث پزشکی و استفاده ترکیبی از مدرسان کتابداری و بالینی تقویت شود تا این رشته بر گرایش پزشکی خود تمرکز بیشتری کرده و بخش خدمات آن به جامعه پزشکی و بیماران برجسته­تر شود. تنها در این صورت است که نیاز به آن در نظام سلامت ایجاد یا تقویت خواهد شد و در غیر این صورت محکوم به حذف بوده و جای خود را به رشته­های دانشگاهی جدیدتر خواهد داد. [1] بدین منظور پیشنهاد می­شود که گرایش یا رشته جدیدی با عنوان کتابداری بالینی در مقطع کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی بنا به دلایل و ضرورت‌های زیر ایجاد شود: اهمیت ارائه خدمات کتابداری بالینی به جامعه پزشکی: این خدمات می‌تواند برای گروه‌های هدفی چون تیم درمان، بیمار، خانواده بیمار و نظام کلی سلامت باشد و تنها افراد دارای آموزش و تجربه لازم قادر به ایفای این نقش می‌باشند. [4] اهمیت بازنگری برنامه­های درسی در نظام آموزش عالی: پایش و بازنگری برنامه‌ریزی درسی به طور نظام‌مند می‌تواند سبب بهبود فرآیند آموزش و در نتیجه افزایش مهارت‌های نیروی انسانی، هماهنگی با بازار کار و نیازهای زمانی و مقطعی جامعه، هماهنگی با تحولات و پارادایم‌های علمی و ایجاد روحیه خلاق و تفکر انتقادی ‌شود. [3] مطابقت با اسناد بالادستی و سیاست‌های کلی وزارت بهداشت در خصوص بسته‌های تحول و نوآوری در آموزش پزشکی: می‌توان براساس دو بسته از بسته­های مذکور بحث ضرورت ایجاد گرایش یا رشته کتابداری بالینی را تبیین نمود. این دو بسته عبارتند از بسته "آموزش پاسخگو و عدالت محور" و بسته " توسعه راهبردی، هدفمند و مأموریت‌گرای برنامه‌های آموزش عالی سلامت" که بر بازنگری و تدوین برنامه‌های آموزشی متناسب با نیازهای کشور تأکید می‌کنند. [5] فقدان برنامه آموزشی رسمی و غیررسمی برای کتابداری بالینی در کشور: در حال حاضر کارگاه‌های آموزشی محدودی در حوزه کتابداری بالینی توسط وزارت بهداشت برگزار شده است. اما، ایجاد جایگاه قانونی و رسمی برای کتابداری بالینی نیازمند برنامه آموزشی رسمی و مشخصی است که توانمندی‌های تخصصی لازم را در افراد ایجاد کند. نتیجه‌گیری با توجه به مواردی که مطرح شد، می‌توان در یک جمع­بندی چنین نتیجه گرفت که یکی از مباحث جدید در حوزه اطلاعات بالینی، بحث کتابدار بالینی است که به صورت موفق در برخی کشورها اجرا شده و براساس مطالعات انجام شده، از سوی متخصصین بالینی نیز پذیرفته شده است. بر اساس این مطالعات، کتابدار بالینی نیازمند کسب دانش و مهارت‌هایی از قبیل آشنایی با مباحث پایه بالینی، پزشکی مبتنی بر شواهد، آمار و اپیدمیولوژی، بازیابی اطلاعات بالینی، و ارزیابی نقادانه شواهد از طریق آموزش و تجربه است. از آنجایی که نظام آموزش عالی و سیاست‌های وزارت بهداشت در حوزه آموزش پزشکی نیز بر تدوین و بازنگری در برنامه‌های آموزشی مبتنی بر نیازهای جامعه تأکید دارد و تاکنون برای ایفای نقش یا شغل کتابدار بالینی در ایران برنامه‌ریزی اصولی، مدون و رسمی‌ صورت نگرفته است، یکی از راه‌های مؤثر در تربیت این افراد در کنار آموزش ضمن خدمت برای دانش­آموختگان قبلی این رشته، می­تواند ایجاد رشته یا گرایش کتابداری بالینی در مقطع کارشناسی ارشد برای دانشجویان جدیدالورود باشد. LA eng UL http://jha.iums.ac.ir/article-1-2851-fa.html M3 ER -